Dịch vị dạ dày đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa của dạ dày, nếu không có sự tham gia của dịch vị các loại thực phẩm khó được chuyển hóa để cơ thể hấp thu được.Vậy dịch vị do tuyến nào tiết ra và hỗ trợ hoạt động tiêu hóa như thế nào? Hãy tham khảo ngay những thông tin dưới dây.
Dịch vị dạ dày và những điều cần biết
Dịch vị là một hỗn hợp các chất do các tuyến vị ở dạ dày tiết ra và không có màu. Trung bình dạ dày bài tiết từ 1-2,5 lít dịch vị mỗi ngày.
Các chuỗi liên kết peptide được chuyển hóa từ dịch vị, bởi trong nó chứa các enzym pepsin, quá trình này giúp cho tiêu hóa dễ dàng hơn.Hầu hết dịch vị là do các tuyến nằm ở niêm mạc vùng thân và đáy dạ dày bài tiết.
Dịch vị dạ dày có đặc tính gì?
Mùi hăng: khi dịch dạ dày bình thưởng, không có vấn đề sức khỏe. Nếu dịch vị có mùi hôi và chua hoặc mùi nồng nặc, rất có thể đường tiêu hóa đang gặp phải các vấn đề như hẹp môn vị, tắc ruột non…
Thể tích dịch vị dạ dày: một ngày, các tuyến sẽ tiết ra từ 1 -2.5 lít dịch vị. Khi nhịn đói. Các tuyến sẽ tiết ra khoảng 50ml mỗi giờ.
Độ nhớt: ngoài tiết ra các loại enzym và các chất cần thiết thì các tuyến còn tiết ra dịch nhầy. Vì vậy mà dịch vị dạ dày có độ sánh, nhớt nhất định.
Dịch vị dạ dày thành phần và tác dụng
Để thực hiện chức ăng hỗ trợ quá trình tiêu hóa, trong dịch vị dạ dày có chứa axit HCL và các loại enzym, đặc biệt là enzym pepsin. Trong đó, 99,5% dịch vị là nước và 0,5% còn lại vật chất khô. Vật chất khô là các chất hữu cơ như protein và một số enzym như: axit lactic, axit uric, ure…, chất vô cơ có các loại bao gồm axit HCL, muối clorua, muối sunfat của các nguyên tố Na,Ca,K,Mg.
Một số loại enzym có trong dịch vị bao gồm:
Pepsin: Pepsin là một enzyme phân hủy trực tiếp protein thành các peptide nhỏ hơn. Pepsin được sản xuất trong dạ dày và là một trong những enzym tiêu hóa chính trong hệ thống tiêu hóa của con người và nhiều loài động vật khác, có vai trò quan trọng tiêu hóa các protein của thức ăn.
Lipase dịch vị: một ngày cơ thể hấp thụ từ 60 đến 100g lipid. Các loại chất béo mà cơ thể hấp thụ đầu hết đều có thành phần với 90% triglycerid, 10% còn lại là cholesterol ester, phospholipid và vitamin tan trong mỡ. Lipase có thể hoạt động trong môi trường acid, là chất súc tác cho các phản ứng để phân giải triglycerid đã được nhũ hóa có trong các loại thực phẩm như sữa, lòng đỏ trứng… thành glycerol và acid béo. Ngoài ra, loại acid béo được phân tác trong quá tình trên lại là nhân tố kích thích niêm mạc tá tràng bài tiết ra một loại hormon là cholecystokinin, đây là loại hormon kích thích tụy bài tiết lipase.
Chymosin: enzym này là chất xúc tác trong quá trình phân giải một loại protein khác là caseinogen. Đó là một loại protein có trong sữa, rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ em khi còn được chăm sóc bằng sữa mẹ. Nhờ tác dụng của enzym Chymosin, loại protein có trong sữa này sẽ được phân tách thành casein, từ đó làm sữa đặc vón lại. Trong quá trình tiêu hóa sữa này, còn có sự tham gia của enzym pepsin: ngoài xasein được giữa lại tỏng dạ dày, các thành phần lại của sữa sẽ được chuyển xuống ruột non để tiêu hóa. Cùng lúc đó, pepsin phân giải casein sang dạng cơ thể có thể hấp thụ được. Quá trình hoạt động này của các loại enzym giúp dạ dày trẻ tuy nhỏ nhưng hoàn toàn có thể thu nhận một lượng sữa lớn hơn thể tích dạ dày.
Acid clohydric (HCl): Loại axit này đống vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa, sát khuẩn, tiêu diệt các vi khuẩn có trong thức ăn. Tuy rằng không phải là enzym tiêu hóa nhưng nó là một phần không thể thiếu.
Xem thêm: Triệu chứng bệnh dạ dày
Các giai đoạn của quá trình bài tiết dịch vị
Giai đoạn đầu: Giai đoạn này diễn ra khi thức ăn chưa được nạp vào dạ dày mà chính là khi chúng ta nhìn hay ngửi thấy đồ ăn hoặc thậm chí là nghĩ đến thôi thì dịch vị dạ dày đã tiết ra.
Giai đoạn dạ dày: Khi thức ăn đi vào dạ dày bắt đầu được nhào trộn và tiêu hoá, lúc này các tín hiệu kích thích từ dạ dày sẽ khởi động các phản xạ dây X, phản xạ tại chỗ và giải phóng gastrin, histamin. Cả hai cơ chế thần kinh và hormon phối hợp với nhau khiến dịch vị được bài tiết liên tục trong suốt thời gian thức ăn được lưu giữ ở dạ dày. Lượng dịch vị tiết ra trong giai đoạn này chiếm đến 70% dịch vị tiết trong toàn bữa ăn.
Giai đoạn ruột: Khi thức ăn vào ruột non có xu hướng làm căng tá tràng, đồng thời Acid clohydric (HCl) và các sản phẩm tiêu hóa protein trong vị trấp sẽ thúc đẩy niêm mạc tá tràng giải phóng một lượng nhỏ gastrin. Gastrin đi theo máu đến kích thích các tuyến sinh acid của dạ dày bài tiết dịch vị. Lượng dịch vị tiết ra trong giai đoạn ruột chỉ chiếm khoảng 10% dịch vị bài tiết trong toàn bữa ăn.
Như vậy, quá trình bài tiết dịch vị dạ dày trải qua bai giai đoạn từ trước, trong và sau khi thức ăn dời dạ dày.
Bất kỳ sự bất ổn trong chế độ ăn uống sinh hoạt cũng có thể là nguyên nhân khiến dịch vị bất thường, gây ảnh hưởng xấu đến hoạt động của dạ dày. Hi vọng những kiến thứcđã chia sẻ trên đây sẽ giúp các bạn hiểu hơn về đặc tính cũng như vai trò của dịch vị dạ dày trong quá trình tiêu hóa, từ đó đưa ra những sự điều chỉnh thích hợp. Hãy luôn quan tâm đến sức khỏe của bạn và gia đình bằng một chế độ sinh hoạt thật lành mạnh. Chúc các bạn luôn khỏe.
Dịch vị dạ dày và những điều cần biết
Dịch vị là một hỗn hợp các chất do các tuyến vị ở dạ dày tiết ra và không có màu. Trung bình dạ dày bài tiết từ 1-2,5 lít dịch vị mỗi ngày.
Các chuỗi liên kết peptide được chuyển hóa từ dịch vị, bởi trong nó chứa các enzym pepsin, quá trình này giúp cho tiêu hóa dễ dàng hơn.Hầu hết dịch vị là do các tuyến nằm ở niêm mạc vùng thân và đáy dạ dày bài tiết.
Dịch vị dạ dày có đặc tính gì?
Mùi hăng: khi dịch dạ dày bình thưởng, không có vấn đề sức khỏe. Nếu dịch vị có mùi hôi và chua hoặc mùi nồng nặc, rất có thể đường tiêu hóa đang gặp phải các vấn đề như hẹp môn vị, tắc ruột non…
Thể tích dịch vị dạ dày: một ngày, các tuyến sẽ tiết ra từ 1 -2.5 lít dịch vị. Khi nhịn đói. Các tuyến sẽ tiết ra khoảng 50ml mỗi giờ.
Độ nhớt: ngoài tiết ra các loại enzym và các chất cần thiết thì các tuyến còn tiết ra dịch nhầy. Vì vậy mà dịch vị dạ dày có độ sánh, nhớt nhất định.
Dịch vị dạ dày thành phần và tác dụng
Để thực hiện chức ăng hỗ trợ quá trình tiêu hóa, trong dịch vị dạ dày có chứa axit HCL và các loại enzym, đặc biệt là enzym pepsin. Trong đó, 99,5% dịch vị là nước và 0,5% còn lại vật chất khô. Vật chất khô là các chất hữu cơ như protein và một số enzym như: axit lactic, axit uric, ure…, chất vô cơ có các loại bao gồm axit HCL, muối clorua, muối sunfat của các nguyên tố Na,Ca,K,Mg.
Một số loại enzym có trong dịch vị bao gồm:
Pepsin: Pepsin là một enzyme phân hủy trực tiếp protein thành các peptide nhỏ hơn. Pepsin được sản xuất trong dạ dày và là một trong những enzym tiêu hóa chính trong hệ thống tiêu hóa của con người và nhiều loài động vật khác, có vai trò quan trọng tiêu hóa các protein của thức ăn.
Lipase dịch vị: một ngày cơ thể hấp thụ từ 60 đến 100g lipid. Các loại chất béo mà cơ thể hấp thụ đầu hết đều có thành phần với 90% triglycerid, 10% còn lại là cholesterol ester, phospholipid và vitamin tan trong mỡ. Lipase có thể hoạt động trong môi trường acid, là chất súc tác cho các phản ứng để phân giải triglycerid đã được nhũ hóa có trong các loại thực phẩm như sữa, lòng đỏ trứng… thành glycerol và acid béo. Ngoài ra, loại acid béo được phân tác trong quá tình trên lại là nhân tố kích thích niêm mạc tá tràng bài tiết ra một loại hormon là cholecystokinin, đây là loại hormon kích thích tụy bài tiết lipase.
Chymosin: enzym này là chất xúc tác trong quá trình phân giải một loại protein khác là caseinogen. Đó là một loại protein có trong sữa, rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ em khi còn được chăm sóc bằng sữa mẹ. Nhờ tác dụng của enzym Chymosin, loại protein có trong sữa này sẽ được phân tách thành casein, từ đó làm sữa đặc vón lại. Trong quá trình tiêu hóa sữa này, còn có sự tham gia của enzym pepsin: ngoài xasein được giữa lại tỏng dạ dày, các thành phần lại của sữa sẽ được chuyển xuống ruột non để tiêu hóa. Cùng lúc đó, pepsin phân giải casein sang dạng cơ thể có thể hấp thụ được. Quá trình hoạt động này của các loại enzym giúp dạ dày trẻ tuy nhỏ nhưng hoàn toàn có thể thu nhận một lượng sữa lớn hơn thể tích dạ dày.
Acid clohydric (HCl): Loại axit này đống vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa, sát khuẩn, tiêu diệt các vi khuẩn có trong thức ăn. Tuy rằng không phải là enzym tiêu hóa nhưng nó là một phần không thể thiếu.
Xem thêm: Triệu chứng bệnh dạ dày
Các giai đoạn của quá trình bài tiết dịch vị
Giai đoạn đầu: Giai đoạn này diễn ra khi thức ăn chưa được nạp vào dạ dày mà chính là khi chúng ta nhìn hay ngửi thấy đồ ăn hoặc thậm chí là nghĩ đến thôi thì dịch vị dạ dày đã tiết ra.
Giai đoạn dạ dày: Khi thức ăn đi vào dạ dày bắt đầu được nhào trộn và tiêu hoá, lúc này các tín hiệu kích thích từ dạ dày sẽ khởi động các phản xạ dây X, phản xạ tại chỗ và giải phóng gastrin, histamin. Cả hai cơ chế thần kinh và hormon phối hợp với nhau khiến dịch vị được bài tiết liên tục trong suốt thời gian thức ăn được lưu giữ ở dạ dày. Lượng dịch vị tiết ra trong giai đoạn này chiếm đến 70% dịch vị tiết trong toàn bữa ăn.
Giai đoạn ruột: Khi thức ăn vào ruột non có xu hướng làm căng tá tràng, đồng thời Acid clohydric (HCl) và các sản phẩm tiêu hóa protein trong vị trấp sẽ thúc đẩy niêm mạc tá tràng giải phóng một lượng nhỏ gastrin. Gastrin đi theo máu đến kích thích các tuyến sinh acid của dạ dày bài tiết dịch vị. Lượng dịch vị tiết ra trong giai đoạn ruột chỉ chiếm khoảng 10% dịch vị bài tiết trong toàn bữa ăn.
Như vậy, quá trình bài tiết dịch vị dạ dày trải qua bai giai đoạn từ trước, trong và sau khi thức ăn dời dạ dày.
Bất kỳ sự bất ổn trong chế độ ăn uống sinh hoạt cũng có thể là nguyên nhân khiến dịch vị bất thường, gây ảnh hưởng xấu đến hoạt động của dạ dày. Hi vọng những kiến thứcđã chia sẻ trên đây sẽ giúp các bạn hiểu hơn về đặc tính cũng như vai trò của dịch vị dạ dày trong quá trình tiêu hóa, từ đó đưa ra những sự điều chỉnh thích hợp. Hãy luôn quan tâm đến sức khỏe của bạn và gia đình bằng một chế độ sinh hoạt thật lành mạnh. Chúc các bạn luôn khỏe.
