ThanhReview
Tài xế Đồng
Một chuyến đi nhiều cảm xúc và nhiều trải nghiệm mới mẻ. Các bạn có hỏi mình: ”Đi Nhật có khó không? Đi ngắn ngày liệu có thể khám phá được nhiều nơi không? Đi thời điểm nào sẽ thích hợp nhất? Chi phí có tốn kém không?”
- Với nhiều người rào cản lớn nhất khi mong muốn đi du lịch Nhật là việc xin visa. Thực tế mỗi người sẽ có 1 hoàn cảnh điều kiện, công việc khác nhau nên việc xin visa xác suất cũng khác nhau. Thực tế làm qua dịch vụ cũng gần như không nơi nào dám đảm bảo chắc chắn 100% đậu visa. Với những bạn đủ tự tin, có nền tảng công việc và điều kiện tài chính thì mình khuyên nên tự xin visa, khi đó bạn cũng sẽ có thêm trải nghiệm để sau có thể tự tin xin visa bất kỳ nước nào. Thực tế ban đầu mình cũng rất lo sợ xin visa Nhật khó, họ thường không cấp visa cho những người đi du lịch tự túc (mà thường phải có yêu cầu), nhưng hiện tại thì câu trả lời là không cần thư mời khả năng đậu visa Nhật vẫn có nhiều. Trường hợp của mình là vậy (thực tế thì hồ sơ của mình cũng khá ổn, công việc ổn định, trả lương qua tài khoản, hộ chiếu đã có dấu của Hàn, Đài, Thái, Sing, Malay).
- Với những người chỉ có ít thời gian, khó xin nghỉ phép dài ngày như mình chẳng hạn, vẫn có thể hoàn toàn khám phá được tương đối nhiều điểm tại Nhật (mà thực tế là mình đi Kyoto – Nara – Osaka trọn vẹn 4 ngày 4 đêm). Và chắc chắn thời gian đi sẽ phải dính thêm ngày thứ 7, CN (khi đó giá vé máy bay những đợt này cũng thường cao hơn thời gian trong tuần). Lịch trình mình đi chống chỉ định cho những ai sức khoẻ không tốt, ít vận động vì nó khá dày.
Thời điểm đẹp nhất ở Nhật đó là mùa hoa anh đào (thường rơi vào cuối tháng 3-đầu tháng 4) và mùa lá vàng lá đỏ (thường cuối tháng 10-tháng 11). Thực tế việc canh lịch hoa anh đào rất khó vì nó phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết, và điểm nữa là hoa anh đào đã nở thì thời gian rụng cũng khá nhanh (khác với thời điểm mùa thu lá vàng thường diễn ra khá dài). Nên chắc chắn nhất theo các năm thường thời điểm tuần đầu tháng 4 là an toàn nhất.
- Chi phí ở Nhật thuộc top đắt đỏ nhất thế giới. Đi thời gian ngắn, chấp nhận việc ở phòng dorm (giường tầng phòng tập thể), đi bộ khỏe chân, ăn uống không quá sang chảnh sẽ tiết kiệm được phần nào chi phí. Mình thuộc dạng đi tiết kiệm chi phí nhưng không phải đến mức không thể hưởng thụ những gì đặc trưng nhất tại nơi đó.
Sau khi giãi bày chút tâm sự thật lòng thì mình xin review thực tế chuyến đi săn hoa anh đào tại Kyoto-Nara-Osaka trọn vẹn 4 ngày 4 đêm mình vừa đi về từ 4-8/4 (ngày 8/4 mình ra sân bay từ sáng sớm để bay về coi như không tính).
?Visa: chi phí làm visa du lịch Nhật tự túc nhập cảnh 1 lần là 610k. Thực tế mình thấy hồ sơ xin visa Nhật làm còn thuận tiện, dễ dàng hơn xin visa Hàn vì không bắt giấy tờ dịch công chứng. Chỉ cần chú ý điểm quan trọng nhất là các giấy tờ cần phải đảm bảo chặt chẽ việc logic, tránh sai sót vì khi đó họ sẽ nhìn ra sơ suất của mình mà đánh trượt. Và việc cần hơn hết đó là MAY MẮN. Vào các mùa cao điểm trong năm thường rất đông nên xin visa sớm trước 3 tháng với ngày dự kiến đi (vừa để đảm bảo săn được vé máy bay giá tốt).
Vé máy bay: Hiện tại Vietjet đã khai thác 2 đường bay tới Narita (Tokyo) và Kansai (Osaka) với giá tương đối hợp lý. Về giá vé máy bay nếu mua được thời điểm tốt sẽ chỉ khoảng 4-6tr khứ hồi, càng gần thời điểm cao điểm thì vé sẽ càng tăng chóng mặt. Nên khi có visa rồi thì hãy săn vé máy bay ngay.
?Thời điểm đi: Cái này cũng khá quan trọng vì nó ảnh hưởng khá nhiều đến tâm lý đi, đi thời điểm hoa nở đẹp nhất sẽ rất hạnh phúc, ngược lại thời điểm hoa mới chớm nở hoặc hoa đã rụng thì cũng hơi phí. Có thể tham khảo dự báo thời điểm nở hoa trên các trang web về du lịch của Nhật như japan-guide.com
?Khách sạn: Nói cho sang chứ toàn phải ở hostel để tiết kiệm chi phí, nên chọn chỗ ở gần bến tàu trung tâm (sẽ tiện cho việc di chuyển) khi đó giá phòng cũng sẽ cao hơn những địa điểm hơi xa trung tâm. Các bạn cũng có thể so sánh giá để chọn địa điểm hợp lý, đi 1 mình thì ở dorm là rẻ nhất, đi 2-3 người có thể xem xét ở phòng riêng. 2 đêm ở Kyoto mình ở Piece Hostel Kyoto giá 650k/đêm/giường phòng dorm (cách ga Kyoto trung tâm 300m), 2 đêm ở Osaka mình ở Nerarel Hostel Namba giá 750k/đêm (cạnh ga Namba-Nankai Line tiện tuyến ra thẳng sân bay, ngay khu trung tâm mua sắm, ăn uống của Namba).
?Di chuyển: chủ yếu là tàu điện, bus, đi bộ và xe đạp. Ở Kyoto chủ yếu là sử dụng bus ? để đi lại (nên mua vé ngày với giá 600yen/ngày), thuê xe đạp để trải nghiệm. Ở Osaka chủ yếu sử dụng tàu điện ngầm. Mình mua thẻ ICOCA qua Klook với giá 410k vì có mã khuyến mại (thẻ có sẵn 1500yen để sử dụng) khi có thẻ sẽ được giảm giá vé tàu nhanh Haruka từ sân bay Kansai về Kyoto (mua tại quầy JR của sân bay) với giá 1600yen. Bên cạnh đó có mua thêm thẻ Osaka Amazing Pass với giá 600k (có khuyến mại mua 1 tặng 1 của Klook nên thực tế chỉ còn 300k/người/ngày), thẻ này thực sự hữu ích để di chuyển free quanh Osaka (trừ tuyến JR), được miễn vé vào cổng 1 số địa điểm tham quan (lâu đài Osaka, tòa nhà Umeda Sky Building…) và miễn 1 số dịch vụ khác.
?Tiền và sim: Tiền mặt mình đổi khoảng 10tr sang tiền Yen và có mang theo thẻ tín dụng JCB? để quẹt khi cần thiết (thực tế thẻ JCB của Nhật nên có khá nhiều khuyến mại kèm theo khi mua sắm và chuyển đổi ngoại tệ cũng được giá hấp dẫn hơn). Sim 4G 5 ngày mình mua của bạn Fb Vân Anh Sine với giá 250k, sim dùng ổn định, thoải mái trong thời gian đó.
?Quần áo, trang thiết bị: Thời điểm đó bên Nhật vẫn khá lạnh, sáng sớm tầm 6-8 độ nhưng trưa là nắng to vì vậy vẫn cần thiết mang áo khoác dày, quần áo giữ nhiệt và đặc biệt là sáp nẻ cho da và môi vì thời thiết khá hanh khô. Nên chuẩn bị giầy thể thao để đi bộ đỡ đau chân. Do bên Nhật sử dụng ổ cắm dẹt nên cần mang theo ổ cắm đa năng để chuyển đổi chân rắc khi sử dụng…
?Ngày 1: Kansai airport - Kyoto station - con đường triết học - chùa bạc Ginkaku-ji - đền Heian-jingu - chợ Nishiki
- Thường các chuyến bay sang Nhật của Vietjet bay đêm nên tầm 7 rưỡi sáng (giờ Nhật) sẽ đến nơi. Thủ tục hải quan cũng khá đơn giản (điền 1 tờ khai nhập cảnh và 1 tờ khai về việc đảm bảo việc không mang các thực phẩm cấm vào Nhật)
- Sau khi lấy hành lý thì phi thẳng ra quầy HIS ngay cửa ra sân bay để đổi voucher của Klook sang vé (quầy mở lúc 9h sáng nên sẽ phải chờ 1 lúc), hãy đứng xếp hàng ngay để đổi cho sớm.
- Tìm đường ra bến tàu tại sân bay, vào quầy JR ngay bến, xuất trình thẻ ICOCA để mua vé tàu Haruka về Kyoto
- Về đến ga Kyoto có rất nhiều quán ăn để ăn trưa, mình lót dạ tạm chiếc bánh bao 551 HORAI nổi tiếng. Thường khách sạn ở Nhật chỉ cho check in từ sau 3h chiều nên mình về hostel gửi đồ rồi đi chơi. Tại quầy lễ tân của hostel thường có bán sẵn luôn vé bus ngày 600yen nên mình mua luôn. Việc tìm đường đi, tuyến bus anh Google maps hỗ trợ rất tốt nên không có vấn đề gì đáng lo ngại.
- Điểm đến đầu tiên là con đường triết học Tetsugaku-no-michi – 1địa điểm ngắm hoa anh đào nổi tiếng tại Kyoto. Và quả thực quá mãn nhãn với con đường toàn anh đào này, ngồi bên bờ kênh ngắm hoa, làm thêm cái kem ốc quế matcha chuẩn vị Nhật thật là phê. Sau đó mình vào chùa Bạc Ginkaku-ji ngay gần con đường này, giá vé vào cổng 500yen. 1 chút thất vọng tại địa điểm này so với trí tưởng tượng của mình về ngôi chùa toàn bằng bạc, nhưng thực tế ở đây vào mùa thu sẽ đẹp hơn vì cây cối khá nhiều (ít hoa anh đào).
- Tiếp đó mình bắt bus về đền Heian-jingu, free vé vào cửa mùa hoa anh đào. Tại đây với độ hóng hớt cao, thấy mọi người xếp hàng để xin dấu vào 1 quyển sổ mang theo, mình cũng “đú” theo, giá mua quyển sổ tại quầy tầm 1000-1200yen, xin dấu 1 lần là 300yen. Tìm hiểu ra thì đó là Goshuin - con dấu hoặc chữ viết bằng mực tàu mà bạn có thể nhận được khi đến viếng thăm những ngôi chùa Phật giáo hay đền Thần Đạo, giống như vật chứng nhận rằng bạn đã đến thăm đền chùa đó. Mình hiện đã sở hữu 1 sổ với 3 dấu làm kỷ niệm.
- Tối đi dạo chợ Nishiki để tìm hàng ăn uống. Nhưng đến nơi mình mới biết chợ chỉ mở cửa đến 18h nên bạn nào muốn đến thăm chợ thì qua ban ngày nhé, khi mình qua thì phần lớn đã đóng cửa, nhưng may vẫn có vài hàng ăn mở cửa buổi tối. Mình chọn 1 quán bò nướng wagyu. 2 đứa ăn 2 đĩa bò và 1 suất cơm trộn hết 3500yen
?Ngày 2: Khu núi Arashiyama - công viên Maruyama - khu phố Gion - tháp Kyoto - chùa Toji
- Tiếp tục hành trình với vé bus ngày 600yen. Xác định rừng tre Arashiyama sẽ rất đông nên nhất quyết 7h phải bắt bus đi rồi vì đến đó mất gần 1h (mua đồ tại 7Eleven ăn sáng). Nhưng ôi thôi đến được rừng tre mà tre thì ít người thì nhiều. Nói hơi quá chứ rừng tre cũng khá hoành tráng nhưng người đến nườm nượp, rất khó để chọn góc vắng người để chụp được cả con đường. Theo chỉ dẫn đi hết con đường sẽ ra hướng cầu Togetsukyo, đoạn này bù lại với cảnh sắc thiên nhiên rất đẹp, có 1 đồi anh đào với những cây rất to tha hồ sống ảo mà vắng người. Khu vực này còn có đường tàu Sagano đi ngắm hoa anh đào nhưng vì không có thời gian nên mình không đi (thấy review đường này khá đẹp bạn nào có cơ hội nên đi nhưng phải mua vé trước vì đúng mùa khá đông có thể không mua được vé)
- Bắt bus về khu Gion để qua công viên Maruyama nổi tiếng với cây anh đào cổ thụ. Mình ăn trưa tại 1 quán bò nướng??? kiểu Nhật ngay đối diện cổng vào đền Yasaka với 1 set ~ 1500yen
- Để vào công viên Maruyama sẽ đi qua ngồi đền Yasaka, dọc đường là rất nhiều hàng ăn vỉa hè nhưng vì vừa ăn trưa nên khá tiếc vì không thể ăn được nữa (các bạn có thể vào đây ăn trưa vì nhiều hàng khá ngon). Công viên Maruyama thực sự là 1 điểm ngắm hoa lý tưởng của người Kyoto, nhiều hàng quán, có bàn ghế, bạt trải dưới đất cho người ăn vừa ăn vừa ngắm hoa thật thi vị
- Tiếp tục hướng ra khu phố Hanamikoji-dori nổi tiếng với kiến trúc cổ, mọi ngõ ngách đều có thể trở thành 1 background đẹp để chụp ảnh. Gần đó là sông Kamo, phố cổ Pontocho và đặc biệt là con đường Kiyamachi-dori với hàng hoa anh đào tuyệt đẹp (không nên bỏ qua). Tại đây mình thực sự thấy may mắn khi đã gặp nàng Geisha nổi tiếng.
- Chiều tối mình về hostel nghỉ ngơi chút rồi thuê xe đạp ? tại hostel với giá 300yen để trải nghiệm Kyoto về đêm (thuê cả ngày sẽ là 500yen). Điểm đến là toà tháp Kyoto. Mình mua trước voucher vé lên đỉnh tháp qua Klook với giá 120k. Đây là địa điểm ngắm hoàng hôn và bao quát toàn Kyoto tuyệt đẹp, nên đến trước 18h30 để ngắm hoàng hôn trọn vẹn nhất.
- Tiếp tục hành trình trên chiếc xe đạp với điểm đến là chùa Toji cách đó không xa. Ở Kyoto xe đạp sẽ đi làn đường cho người đi bộ (có đoạn sẽ cấm xe đạp họ vẽ trên đường nên cần chú ý, khi đó sẽ phải đi vòng nhé) nhờ anh Google maps mà bọn mình đã được chỉ dẫn 1 con đường phải đi lên cầu đi bộ, ôi thôi vì không có lối sang đường nên bắt buộc phải vác xe lên xuống cầu đi bộ. Sau 1 vòng lòng vòng mới tìm ra được cổng chùa Toji. Chùa có mở buổi tối vào mùa hoa anh đào để mọi người chiêm ngưỡng hoa anh đào về đêm. Đây thực sự là điểm lý tưởng để ngắm hoa, vé vào cửa 500yen.
- Sau 1 hồi lòng vòng tìm hàng ăn tối thì đập vào mắt là đại siêu thị Aeon mall nổi tiếng của Nhật, 2 đứa hí hửng gửi xe vào. Mà ôi thôi hành trình gửi xe đạp cũng khá hài vì bên này toàn là khu gửi tự động, 1 hồi mãi mới mở được cánh cửa để vào (thường ở Kyoto gửi xe đạp từ 2h trở lên mới mất phí khoảng 100yen). Vào tìm quán ăn là chính nhưng lại sà vào khu siêu thị để mua dâu tây ???, rồi mua thêm 2 suất cơm mang về hostel quay nóng để ăn. Kết thúc ngày thứ 2 với bữa cơm tối lúc 10h tại hostel.
?Ngày 3: Đền ngàn cổng Fushimi Inari - công viên Nara - khu Dotonbori (Osaka)
- Vì biết rằng đây là ngôi đền đã quá nổi tiếng và chắc chắn đông người nên cũng phải mò đi từ sớm. Hôm nay vì chỉ ở Kyoto buổi sáng nên sử dụng thẻ Icoca để quẹt vé tàu. Đền ngay gần ga tàu nên rất tiện, free vé vào cửa. Tiếp đó là hành trình 4km để lên đến đỉnh, thực sự gian nan nhưng bõ công vì cảnh sắc rất đẹp dọc đường là những ngôi đền nhỏ và hàng ngàn chiếc cổng Tỏi ⛩⛩⛩ nằm rải rác. Ai muốn chụp ảnh sống ảo tại đây thì hãy bỏ qua những chiếc cổng ngay phía dưới chân (vì rất đông người đứng chụp ảnh) mà hãy phi thẳng lên trên vừa thoáng người, ánh sáng đẹp tha hồ chụp. May mắn trong buổi đi này mình đã quen 1 bạn gái người Nhật xinh xắn đã sẵn sàng dẫn mình đi tham quan đền.
- Trở về hostel check-out, khá đáng tiếc vì thời gian ở Kyoto hơi ngắn nên có 2 nơi chưa thể ghé qua là chùa Thanh Thuỷ và chùa Vàng. Ban đầu kế hoạch sẽ bắt tàu đến thẳng Osaka nhưng vì mê những chú nai ???thông minh ở Nara nên quyết định đổi hướng bắt tàu về Nara Park (may là cũng không quá ngược đường). Mình gửi valy lại tại tủ ở ga Nara với giá 700yen cho size to nhất (tủ sử dụng xu 100yen, có máy đổi xu). Nai ở đây nhiều vô kể mà rất thân thiện, lại háu ăn, khi xin ăn sẽ cúi đầu cám ơn, quanh đây có những hàng bán bánh cho nai ăn. Trên đường đi mình có ghé vào thăm chùa Kofuku-ji với toà tháp chùa cao đồ sộ.
- Về ga lấy hành lý rồi bắt tàu về Namba (Osaka) mất khoảng 50p. Ga Namba quá rộng nên tìm mờ mắt mới được lối ra để về hostel gần đó. Tối đến tản bộ khu phố Dotonbori nổi tiếng, nơi đây là 1 tổ hợp đầy đủ hàng quán ăn uống, mua sắm với đầy đủ mặt hàng, thương hiệu, khá choáng với độ hoành tráng của khu phố này. Tại đây mình đã thử 1 bát mỳ ramen 850yen, bánh mực takoyaki 500yen/6 viên, 1 set sushi ?8 miếng 750yen. Còn khoản mua sắm sẽ để dành tối hôm sau để tiện việc xếp đồ ra sân bay, bảo quản đồ khi ở dorm.
?Ngày 4: Công viên Sakuranomiya - Lâu đài Osaka - Toà nhà Umeda Sky Building - Khu mua sắm Dotonbori & Shinsaibashi
- Xác định đây là ngày sẽ sử dụng triệt để tấm thẻ thần thánh Osaka Amazing Pass (OAP) nhưng vì lịch trình khá dày mà thời gian có hạn nên chưa thể triệt để nó. Tấm thẻ này sẽ được free vé tàu điện ngầm hầu hết các tuyến (trừ tuyến JR). Nhưng quả thực hướng dẫn ở các bến tàu điện ở Osaka khá rắc rối, hơi thiếu thông tin để xác định hướng đi (mình đã đi Seoul tuy hệ thống tàu rắc rối nhưng chỉ dẫn khá rõ ràng, dễ hiểu). Do vậy ngay chuyến đầu tiên đã bị đi nhầm hướng nên phải bắt tàu quay lại. Cuối cùng cũng đến được ga tàu gần công viên Sakuranomiya. Đây là 1 nơi lý tưởng để ngắm sakura ở Osaka với 2 hàng anh đào trải dọc đường đi, mình đến đúng thời điểm hoa bắt đầu rụng nhẹ khá romantic.
- Đi hết công viên sẽ dẫn đến lâu đài Osaka - biểu tượng của thành phố này. Với tấm vé OAP sẽ được free vé vào cửa (giá thực là 600yen), được đi thuyền ngắm cảnh quanh lâu đài (nhưng vì khá đông không đủ thời gian chờ nên mình đành bỏ).
- Điểm đến tiếp theo là biểu tượng mới của Osaka - toà nhà Umeda Sky Building. Nơi đây cũng được free vé lên tầng cao nhất của toà nhà khi có OAP. Bạn sẽ được trải nghiệm tại đài quan sát trên vườn treo để ngắm toàn cảnh tp Osaka.
- Vì đôi chân đã quá mỏi với hành trình cuốc bộ mấy ngày liền (trung bình mỗi ngày đi bộ 15km) nên mình có trải nghiệm tắm osen ngay khu Namba (nhưng thực chất ở đây thấy giống nhà tắm công cộng cho người Nhật nhưng cũng có bể sục, xông hơi khô ướt) giá tương đối mềm 400yen. Sau khi xông hơi thấy người khoẻ hẳn, chân cũng đỡ nhức.
- Tối đến tiếp tục với hành trình ẩm thực tại Dotonbori với món bò Kobe nổi tiếng bán ven đường (giá từ 3000yen đổ lên cho 1 suất 1 người ăn, giá sẽ tuỳ vào phần nào của bò). Thịt bò thực sự mềm ngọt, họ không tẩm ướp gì để mình có thể cảm nhận được vị ngọt thực của bò, khá chát nhưng đáng thử. Món tiếp theo là sashimi với 1 set 5 loại giá lại khá mềm 1200yen với tôm, cá hồi, cá ngừ, cá thu. Thịt cá chắc, tươi ăn thực sự phê hơn ở mình.
- Nạp đủ năng lượng rồi là đến khoản mua sắm với đủ các thương hiệu thời trang, mỹ phẩm, thuốc men, đồ gia dụng Nhật. Gì cũng muốn mua mà tiền thì hạn chế. Kết thúc ngày với khoản xếp đồ chật kín cái valy 29inch (mà phải vác valy ra ngoài phòng để xếp vì tránh gây ồn cho người khác trong phòng vì đã hơn 11h đêm)
?Ngày 5: Ngày ra sân bay Kansai
- Vì lịch bay là 9h20 sáng, xác định phải có mặt ở sân bay trước khoảng 3h cho chắc ăn nên 5h sáng 2 đứa đã phải lóc cóc kéo valy ra ga tàu để ra sân bay. Khá tiện vì ga tàu ngay gần hostel mà chỉ 1 tuyến là thẳng đến sân bay không phải chuyển tàu, mất 45p. Vì sáng sớm nên có nhiều lối vào ga ở các toà nhà chưa mở nên mọi người nhớ check từ hôm trước để tìm lối đi phù hợp ra ga. May mắn đến vừa kịp chuyến tàu đầu tiên ra sân bay lúc 5h15. Đến ga sân bay phải nạp thêm khoảng 800yen vào thẻ Icoca để đủ tiền quẹt khi ra cửa.
- Đến sân bay check in sớm, lượn lờ tìm hàng ăn sáng. Note: vào khu vực miễn thuế mọi người nên tìm mua Nama chocolate hãng Royce nhé (vị original và matcha là best) với giá ~750yen.
Kết thúc chuyến đi với vô vàn trải nghiệm thú vị và cũng gặp nhiều may mắn. Cảm nhận của riêng bản thân:
- Người Nhật rất thân thiện, dù họ có hơi hạn chế về tiếng Anh nhưng vẫn luôn nhiệt tình giúp đỡ (nếu cần trợ giúp nên tìm mấy bạn trẻ sẽ dễ dàng giao tiếp tiếng Anh hơn).
- Không khi quá trong sạch, đi cả ngày về mặt cũng chả thấy bẩn.
- Máy bán nước tự động ở khắp nơi, vì đi bộ nhiều nên cần nạp nhiều nước (có mấy loại nước điện giải, nước chanh muối uống sẽ đỡ mệt).
- Hệ thống tàu điện và bus rất tiện lợi, tuy có hơi khó với những ai đi lần đầu nhưng rồi sẽ quen thôi vì nó quá thân thiện. Hãy nên thử trải nghiệm cả xe đạp nữa nhé.
- 1 vấn đề hơi tế nhị nhưng vô cùng thú vị đó là bồn cầu ở Nhật ngồi rất phê, có hệ thống sưởi, rửa, sấy ngồi mãi chả muốn ra
) Không phải chỉ ở mấy nơi sang chảnh mới có mà đâu đâu cũng thấy từ hostel, ga tàu, điểm thăm quan...
Túm lại là còn rất nhiều điều thú vị, các bạn nên đi và tự có cảm nhận riêng nhé. Nhưng không thể bàn cãi: NHẬT là 1 nước quá tuyệt vời.Tổng kết chi phí chuyến đi hơi giật mình cho hành trình 4 ngày 4 đêm trọn vẹn: ~13 triệu
- Vé máy bay khứ hồi: 4tr (mình mua được vé thưởng của Vietjet nên giá tốt)
- Phí xin visa: 610k
- Tiền phòng hostel 4 đêm: 2tr800
- Tiền vé tàu, vé bus, thuê xe đạp: 1tr600
- Tiền vé thăm quan: 330k
- Tiền ăn uống: 3tr200
- Chi phí khác: 350k
Chúc bạn có chuyến đi Nhật vui vẽ nhé!
- Với nhiều người rào cản lớn nhất khi mong muốn đi du lịch Nhật là việc xin visa. Thực tế mỗi người sẽ có 1 hoàn cảnh điều kiện, công việc khác nhau nên việc xin visa xác suất cũng khác nhau. Thực tế làm qua dịch vụ cũng gần như không nơi nào dám đảm bảo chắc chắn 100% đậu visa. Với những bạn đủ tự tin, có nền tảng công việc và điều kiện tài chính thì mình khuyên nên tự xin visa, khi đó bạn cũng sẽ có thêm trải nghiệm để sau có thể tự tin xin visa bất kỳ nước nào. Thực tế ban đầu mình cũng rất lo sợ xin visa Nhật khó, họ thường không cấp visa cho những người đi du lịch tự túc (mà thường phải có yêu cầu), nhưng hiện tại thì câu trả lời là không cần thư mời khả năng đậu visa Nhật vẫn có nhiều. Trường hợp của mình là vậy (thực tế thì hồ sơ của mình cũng khá ổn, công việc ổn định, trả lương qua tài khoản, hộ chiếu đã có dấu của Hàn, Đài, Thái, Sing, Malay).
- Với những người chỉ có ít thời gian, khó xin nghỉ phép dài ngày như mình chẳng hạn, vẫn có thể hoàn toàn khám phá được tương đối nhiều điểm tại Nhật (mà thực tế là mình đi Kyoto – Nara – Osaka trọn vẹn 4 ngày 4 đêm). Và chắc chắn thời gian đi sẽ phải dính thêm ngày thứ 7, CN (khi đó giá vé máy bay những đợt này cũng thường cao hơn thời gian trong tuần). Lịch trình mình đi chống chỉ định cho những ai sức khoẻ không tốt, ít vận động vì nó khá dày.
Thời điểm đẹp nhất ở Nhật đó là mùa hoa anh đào (thường rơi vào cuối tháng 3-đầu tháng 4) và mùa lá vàng lá đỏ (thường cuối tháng 10-tháng 11). Thực tế việc canh lịch hoa anh đào rất khó vì nó phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết, và điểm nữa là hoa anh đào đã nở thì thời gian rụng cũng khá nhanh (khác với thời điểm mùa thu lá vàng thường diễn ra khá dài). Nên chắc chắn nhất theo các năm thường thời điểm tuần đầu tháng 4 là an toàn nhất.
- Chi phí ở Nhật thuộc top đắt đỏ nhất thế giới. Đi thời gian ngắn, chấp nhận việc ở phòng dorm (giường tầng phòng tập thể), đi bộ khỏe chân, ăn uống không quá sang chảnh sẽ tiết kiệm được phần nào chi phí. Mình thuộc dạng đi tiết kiệm chi phí nhưng không phải đến mức không thể hưởng thụ những gì đặc trưng nhất tại nơi đó.
Sau khi giãi bày chút tâm sự thật lòng thì mình xin review thực tế chuyến đi săn hoa anh đào tại Kyoto-Nara-Osaka trọn vẹn 4 ngày 4 đêm mình vừa đi về từ 4-8/4 (ngày 8/4 mình ra sân bay từ sáng sớm để bay về coi như không tính).
Chuẩn bị trước chuyến đi
Vé máy bay: Hiện tại Vietjet đã khai thác 2 đường bay tới Narita (Tokyo) và Kansai (Osaka) với giá tương đối hợp lý. Về giá vé máy bay nếu mua được thời điểm tốt sẽ chỉ khoảng 4-6tr khứ hồi, càng gần thời điểm cao điểm thì vé sẽ càng tăng chóng mặt. Nên khi có visa rồi thì hãy săn vé máy bay ngay.
?Thời điểm đi: Cái này cũng khá quan trọng vì nó ảnh hưởng khá nhiều đến tâm lý đi, đi thời điểm hoa nở đẹp nhất sẽ rất hạnh phúc, ngược lại thời điểm hoa mới chớm nở hoặc hoa đã rụng thì cũng hơi phí. Có thể tham khảo dự báo thời điểm nở hoa trên các trang web về du lịch của Nhật như japan-guide.com
?Khách sạn: Nói cho sang chứ toàn phải ở hostel để tiết kiệm chi phí, nên chọn chỗ ở gần bến tàu trung tâm (sẽ tiện cho việc di chuyển) khi đó giá phòng cũng sẽ cao hơn những địa điểm hơi xa trung tâm. Các bạn cũng có thể so sánh giá để chọn địa điểm hợp lý, đi 1 mình thì ở dorm là rẻ nhất, đi 2-3 người có thể xem xét ở phòng riêng. 2 đêm ở Kyoto mình ở Piece Hostel Kyoto giá 650k/đêm/giường phòng dorm (cách ga Kyoto trung tâm 300m), 2 đêm ở Osaka mình ở Nerarel Hostel Namba giá 750k/đêm (cạnh ga Namba-Nankai Line tiện tuyến ra thẳng sân bay, ngay khu trung tâm mua sắm, ăn uống của Namba).
?Di chuyển: chủ yếu là tàu điện, bus, đi bộ và xe đạp. Ở Kyoto chủ yếu là sử dụng bus ? để đi lại (nên mua vé ngày với giá 600yen/ngày), thuê xe đạp để trải nghiệm. Ở Osaka chủ yếu sử dụng tàu điện ngầm. Mình mua thẻ ICOCA qua Klook với giá 410k vì có mã khuyến mại (thẻ có sẵn 1500yen để sử dụng) khi có thẻ sẽ được giảm giá vé tàu nhanh Haruka từ sân bay Kansai về Kyoto (mua tại quầy JR của sân bay) với giá 1600yen. Bên cạnh đó có mua thêm thẻ Osaka Amazing Pass với giá 600k (có khuyến mại mua 1 tặng 1 của Klook nên thực tế chỉ còn 300k/người/ngày), thẻ này thực sự hữu ích để di chuyển free quanh Osaka (trừ tuyến JR), được miễn vé vào cổng 1 số địa điểm tham quan (lâu đài Osaka, tòa nhà Umeda Sky Building…) và miễn 1 số dịch vụ khác.
?Tiền và sim: Tiền mặt mình đổi khoảng 10tr sang tiền Yen và có mang theo thẻ tín dụng JCB? để quẹt khi cần thiết (thực tế thẻ JCB của Nhật nên có khá nhiều khuyến mại kèm theo khi mua sắm và chuyển đổi ngoại tệ cũng được giá hấp dẫn hơn). Sim 4G 5 ngày mình mua của bạn Fb Vân Anh Sine với giá 250k, sim dùng ổn định, thoải mái trong thời gian đó.
?Quần áo, trang thiết bị: Thời điểm đó bên Nhật vẫn khá lạnh, sáng sớm tầm 6-8 độ nhưng trưa là nắng to vì vậy vẫn cần thiết mang áo khoác dày, quần áo giữ nhiệt và đặc biệt là sáp nẻ cho da và môi vì thời thiết khá hanh khô. Nên chuẩn bị giầy thể thao để đi bộ đỡ đau chân. Do bên Nhật sử dụng ổ cắm dẹt nên cần mang theo ổ cắm đa năng để chuyển đổi chân rắc khi sử dụng…
Lịch trình chi tiết cho hành trình Kyoto-Nara-Osaka trọn vẹn 4 ngày 4 đêm
?Ngày 1: Kansai airport - Kyoto station - con đường triết học - chùa bạc Ginkaku-ji - đền Heian-jingu - chợ Nishiki
- Thường các chuyến bay sang Nhật của Vietjet bay đêm nên tầm 7 rưỡi sáng (giờ Nhật) sẽ đến nơi. Thủ tục hải quan cũng khá đơn giản (điền 1 tờ khai nhập cảnh và 1 tờ khai về việc đảm bảo việc không mang các thực phẩm cấm vào Nhật)
- Sau khi lấy hành lý thì phi thẳng ra quầy HIS ngay cửa ra sân bay để đổi voucher của Klook sang vé (quầy mở lúc 9h sáng nên sẽ phải chờ 1 lúc), hãy đứng xếp hàng ngay để đổi cho sớm.
- Tìm đường ra bến tàu tại sân bay, vào quầy JR ngay bến, xuất trình thẻ ICOCA để mua vé tàu Haruka về Kyoto
- Về đến ga Kyoto có rất nhiều quán ăn để ăn trưa, mình lót dạ tạm chiếc bánh bao 551 HORAI nổi tiếng. Thường khách sạn ở Nhật chỉ cho check in từ sau 3h chiều nên mình về hostel gửi đồ rồi đi chơi. Tại quầy lễ tân của hostel thường có bán sẵn luôn vé bus ngày 600yen nên mình mua luôn. Việc tìm đường đi, tuyến bus anh Google maps hỗ trợ rất tốt nên không có vấn đề gì đáng lo ngại.
- Điểm đến đầu tiên là con đường triết học Tetsugaku-no-michi – 1địa điểm ngắm hoa anh đào nổi tiếng tại Kyoto. Và quả thực quá mãn nhãn với con đường toàn anh đào này, ngồi bên bờ kênh ngắm hoa, làm thêm cái kem ốc quế matcha chuẩn vị Nhật thật là phê. Sau đó mình vào chùa Bạc Ginkaku-ji ngay gần con đường này, giá vé vào cổng 500yen. 1 chút thất vọng tại địa điểm này so với trí tưởng tượng của mình về ngôi chùa toàn bằng bạc, nhưng thực tế ở đây vào mùa thu sẽ đẹp hơn vì cây cối khá nhiều (ít hoa anh đào).
- Tiếp đó mình bắt bus về đền Heian-jingu, free vé vào cửa mùa hoa anh đào. Tại đây với độ hóng hớt cao, thấy mọi người xếp hàng để xin dấu vào 1 quyển sổ mang theo, mình cũng “đú” theo, giá mua quyển sổ tại quầy tầm 1000-1200yen, xin dấu 1 lần là 300yen. Tìm hiểu ra thì đó là Goshuin - con dấu hoặc chữ viết bằng mực tàu mà bạn có thể nhận được khi đến viếng thăm những ngôi chùa Phật giáo hay đền Thần Đạo, giống như vật chứng nhận rằng bạn đã đến thăm đền chùa đó. Mình hiện đã sở hữu 1 sổ với 3 dấu làm kỷ niệm.
- Tối đi dạo chợ Nishiki để tìm hàng ăn uống. Nhưng đến nơi mình mới biết chợ chỉ mở cửa đến 18h nên bạn nào muốn đến thăm chợ thì qua ban ngày nhé, khi mình qua thì phần lớn đã đóng cửa, nhưng may vẫn có vài hàng ăn mở cửa buổi tối. Mình chọn 1 quán bò nướng wagyu. 2 đứa ăn 2 đĩa bò và 1 suất cơm trộn hết 3500yen
?Ngày 2: Khu núi Arashiyama - công viên Maruyama - khu phố Gion - tháp Kyoto - chùa Toji
- Tiếp tục hành trình với vé bus ngày 600yen. Xác định rừng tre Arashiyama sẽ rất đông nên nhất quyết 7h phải bắt bus đi rồi vì đến đó mất gần 1h (mua đồ tại 7Eleven ăn sáng). Nhưng ôi thôi đến được rừng tre mà tre thì ít người thì nhiều. Nói hơi quá chứ rừng tre cũng khá hoành tráng nhưng người đến nườm nượp, rất khó để chọn góc vắng người để chụp được cả con đường. Theo chỉ dẫn đi hết con đường sẽ ra hướng cầu Togetsukyo, đoạn này bù lại với cảnh sắc thiên nhiên rất đẹp, có 1 đồi anh đào với những cây rất to tha hồ sống ảo mà vắng người. Khu vực này còn có đường tàu Sagano đi ngắm hoa anh đào nhưng vì không có thời gian nên mình không đi (thấy review đường này khá đẹp bạn nào có cơ hội nên đi nhưng phải mua vé trước vì đúng mùa khá đông có thể không mua được vé)
- Bắt bus về khu Gion để qua công viên Maruyama nổi tiếng với cây anh đào cổ thụ. Mình ăn trưa tại 1 quán bò nướng??? kiểu Nhật ngay đối diện cổng vào đền Yasaka với 1 set ~ 1500yen
- Để vào công viên Maruyama sẽ đi qua ngồi đền Yasaka, dọc đường là rất nhiều hàng ăn vỉa hè nhưng vì vừa ăn trưa nên khá tiếc vì không thể ăn được nữa (các bạn có thể vào đây ăn trưa vì nhiều hàng khá ngon). Công viên Maruyama thực sự là 1 điểm ngắm hoa lý tưởng của người Kyoto, nhiều hàng quán, có bàn ghế, bạt trải dưới đất cho người ăn vừa ăn vừa ngắm hoa thật thi vị
- Tiếp tục hướng ra khu phố Hanamikoji-dori nổi tiếng với kiến trúc cổ, mọi ngõ ngách đều có thể trở thành 1 background đẹp để chụp ảnh. Gần đó là sông Kamo, phố cổ Pontocho và đặc biệt là con đường Kiyamachi-dori với hàng hoa anh đào tuyệt đẹp (không nên bỏ qua). Tại đây mình thực sự thấy may mắn khi đã gặp nàng Geisha nổi tiếng.
- Chiều tối mình về hostel nghỉ ngơi chút rồi thuê xe đạp ? tại hostel với giá 300yen để trải nghiệm Kyoto về đêm (thuê cả ngày sẽ là 500yen). Điểm đến là toà tháp Kyoto. Mình mua trước voucher vé lên đỉnh tháp qua Klook với giá 120k. Đây là địa điểm ngắm hoàng hôn và bao quát toàn Kyoto tuyệt đẹp, nên đến trước 18h30 để ngắm hoàng hôn trọn vẹn nhất.
- Tiếp tục hành trình trên chiếc xe đạp với điểm đến là chùa Toji cách đó không xa. Ở Kyoto xe đạp sẽ đi làn đường cho người đi bộ (có đoạn sẽ cấm xe đạp họ vẽ trên đường nên cần chú ý, khi đó sẽ phải đi vòng nhé) nhờ anh Google maps mà bọn mình đã được chỉ dẫn 1 con đường phải đi lên cầu đi bộ, ôi thôi vì không có lối sang đường nên bắt buộc phải vác xe lên xuống cầu đi bộ. Sau 1 vòng lòng vòng mới tìm ra được cổng chùa Toji. Chùa có mở buổi tối vào mùa hoa anh đào để mọi người chiêm ngưỡng hoa anh đào về đêm. Đây thực sự là điểm lý tưởng để ngắm hoa, vé vào cửa 500yen.
- Sau 1 hồi lòng vòng tìm hàng ăn tối thì đập vào mắt là đại siêu thị Aeon mall nổi tiếng của Nhật, 2 đứa hí hửng gửi xe vào. Mà ôi thôi hành trình gửi xe đạp cũng khá hài vì bên này toàn là khu gửi tự động, 1 hồi mãi mới mở được cánh cửa để vào (thường ở Kyoto gửi xe đạp từ 2h trở lên mới mất phí khoảng 100yen). Vào tìm quán ăn là chính nhưng lại sà vào khu siêu thị để mua dâu tây ???, rồi mua thêm 2 suất cơm mang về hostel quay nóng để ăn. Kết thúc ngày thứ 2 với bữa cơm tối lúc 10h tại hostel.
?Ngày 3: Đền ngàn cổng Fushimi Inari - công viên Nara - khu Dotonbori (Osaka)
- Vì biết rằng đây là ngôi đền đã quá nổi tiếng và chắc chắn đông người nên cũng phải mò đi từ sớm. Hôm nay vì chỉ ở Kyoto buổi sáng nên sử dụng thẻ Icoca để quẹt vé tàu. Đền ngay gần ga tàu nên rất tiện, free vé vào cửa. Tiếp đó là hành trình 4km để lên đến đỉnh, thực sự gian nan nhưng bõ công vì cảnh sắc rất đẹp dọc đường là những ngôi đền nhỏ và hàng ngàn chiếc cổng Tỏi ⛩⛩⛩ nằm rải rác. Ai muốn chụp ảnh sống ảo tại đây thì hãy bỏ qua những chiếc cổng ngay phía dưới chân (vì rất đông người đứng chụp ảnh) mà hãy phi thẳng lên trên vừa thoáng người, ánh sáng đẹp tha hồ chụp. May mắn trong buổi đi này mình đã quen 1 bạn gái người Nhật xinh xắn đã sẵn sàng dẫn mình đi tham quan đền.
- Trở về hostel check-out, khá đáng tiếc vì thời gian ở Kyoto hơi ngắn nên có 2 nơi chưa thể ghé qua là chùa Thanh Thuỷ và chùa Vàng. Ban đầu kế hoạch sẽ bắt tàu đến thẳng Osaka nhưng vì mê những chú nai ???thông minh ở Nara nên quyết định đổi hướng bắt tàu về Nara Park (may là cũng không quá ngược đường). Mình gửi valy lại tại tủ ở ga Nara với giá 700yen cho size to nhất (tủ sử dụng xu 100yen, có máy đổi xu). Nai ở đây nhiều vô kể mà rất thân thiện, lại háu ăn, khi xin ăn sẽ cúi đầu cám ơn, quanh đây có những hàng bán bánh cho nai ăn. Trên đường đi mình có ghé vào thăm chùa Kofuku-ji với toà tháp chùa cao đồ sộ.
- Về ga lấy hành lý rồi bắt tàu về Namba (Osaka) mất khoảng 50p. Ga Namba quá rộng nên tìm mờ mắt mới được lối ra để về hostel gần đó. Tối đến tản bộ khu phố Dotonbori nổi tiếng, nơi đây là 1 tổ hợp đầy đủ hàng quán ăn uống, mua sắm với đầy đủ mặt hàng, thương hiệu, khá choáng với độ hoành tráng của khu phố này. Tại đây mình đã thử 1 bát mỳ ramen 850yen, bánh mực takoyaki 500yen/6 viên, 1 set sushi ?8 miếng 750yen. Còn khoản mua sắm sẽ để dành tối hôm sau để tiện việc xếp đồ ra sân bay, bảo quản đồ khi ở dorm.
?Ngày 4: Công viên Sakuranomiya - Lâu đài Osaka - Toà nhà Umeda Sky Building - Khu mua sắm Dotonbori & Shinsaibashi
- Xác định đây là ngày sẽ sử dụng triệt để tấm thẻ thần thánh Osaka Amazing Pass (OAP) nhưng vì lịch trình khá dày mà thời gian có hạn nên chưa thể triệt để nó. Tấm thẻ này sẽ được free vé tàu điện ngầm hầu hết các tuyến (trừ tuyến JR). Nhưng quả thực hướng dẫn ở các bến tàu điện ở Osaka khá rắc rối, hơi thiếu thông tin để xác định hướng đi (mình đã đi Seoul tuy hệ thống tàu rắc rối nhưng chỉ dẫn khá rõ ràng, dễ hiểu). Do vậy ngay chuyến đầu tiên đã bị đi nhầm hướng nên phải bắt tàu quay lại. Cuối cùng cũng đến được ga tàu gần công viên Sakuranomiya. Đây là 1 nơi lý tưởng để ngắm sakura ở Osaka với 2 hàng anh đào trải dọc đường đi, mình đến đúng thời điểm hoa bắt đầu rụng nhẹ khá romantic.
- Đi hết công viên sẽ dẫn đến lâu đài Osaka - biểu tượng của thành phố này. Với tấm vé OAP sẽ được free vé vào cửa (giá thực là 600yen), được đi thuyền ngắm cảnh quanh lâu đài (nhưng vì khá đông không đủ thời gian chờ nên mình đành bỏ).
- Điểm đến tiếp theo là biểu tượng mới của Osaka - toà nhà Umeda Sky Building. Nơi đây cũng được free vé lên tầng cao nhất của toà nhà khi có OAP. Bạn sẽ được trải nghiệm tại đài quan sát trên vườn treo để ngắm toàn cảnh tp Osaka.
- Vì đôi chân đã quá mỏi với hành trình cuốc bộ mấy ngày liền (trung bình mỗi ngày đi bộ 15km) nên mình có trải nghiệm tắm osen ngay khu Namba (nhưng thực chất ở đây thấy giống nhà tắm công cộng cho người Nhật nhưng cũng có bể sục, xông hơi khô ướt) giá tương đối mềm 400yen. Sau khi xông hơi thấy người khoẻ hẳn, chân cũng đỡ nhức.
- Tối đến tiếp tục với hành trình ẩm thực tại Dotonbori với món bò Kobe nổi tiếng bán ven đường (giá từ 3000yen đổ lên cho 1 suất 1 người ăn, giá sẽ tuỳ vào phần nào của bò). Thịt bò thực sự mềm ngọt, họ không tẩm ướp gì để mình có thể cảm nhận được vị ngọt thực của bò, khá chát nhưng đáng thử. Món tiếp theo là sashimi với 1 set 5 loại giá lại khá mềm 1200yen với tôm, cá hồi, cá ngừ, cá thu. Thịt cá chắc, tươi ăn thực sự phê hơn ở mình.
- Nạp đủ năng lượng rồi là đến khoản mua sắm với đủ các thương hiệu thời trang, mỹ phẩm, thuốc men, đồ gia dụng Nhật. Gì cũng muốn mua mà tiền thì hạn chế. Kết thúc ngày với khoản xếp đồ chật kín cái valy 29inch (mà phải vác valy ra ngoài phòng để xếp vì tránh gây ồn cho người khác trong phòng vì đã hơn 11h đêm)
?Ngày 5: Ngày ra sân bay Kansai
- Vì lịch bay là 9h20 sáng, xác định phải có mặt ở sân bay trước khoảng 3h cho chắc ăn nên 5h sáng 2 đứa đã phải lóc cóc kéo valy ra ga tàu để ra sân bay. Khá tiện vì ga tàu ngay gần hostel mà chỉ 1 tuyến là thẳng đến sân bay không phải chuyển tàu, mất 45p. Vì sáng sớm nên có nhiều lối vào ga ở các toà nhà chưa mở nên mọi người nhớ check từ hôm trước để tìm lối đi phù hợp ra ga. May mắn đến vừa kịp chuyến tàu đầu tiên ra sân bay lúc 5h15. Đến ga sân bay phải nạp thêm khoảng 800yen vào thẻ Icoca để đủ tiền quẹt khi ra cửa.
- Đến sân bay check in sớm, lượn lờ tìm hàng ăn sáng. Note: vào khu vực miễn thuế mọi người nên tìm mua Nama chocolate hãng Royce nhé (vị original và matcha là best) với giá ~750yen.
Kết thúc chuyến đi với vô vàn trải nghiệm thú vị và cũng gặp nhiều may mắn. Cảm nhận của riêng bản thân:
- Người Nhật rất thân thiện, dù họ có hơi hạn chế về tiếng Anh nhưng vẫn luôn nhiệt tình giúp đỡ (nếu cần trợ giúp nên tìm mấy bạn trẻ sẽ dễ dàng giao tiếp tiếng Anh hơn).
- Không khi quá trong sạch, đi cả ngày về mặt cũng chả thấy bẩn.
- Máy bán nước tự động ở khắp nơi, vì đi bộ nhiều nên cần nạp nhiều nước (có mấy loại nước điện giải, nước chanh muối uống sẽ đỡ mệt).
- Hệ thống tàu điện và bus rất tiện lợi, tuy có hơi khó với những ai đi lần đầu nhưng rồi sẽ quen thôi vì nó quá thân thiện. Hãy nên thử trải nghiệm cả xe đạp nữa nhé.
- 1 vấn đề hơi tế nhị nhưng vô cùng thú vị đó là bồn cầu ở Nhật ngồi rất phê, có hệ thống sưởi, rửa, sấy ngồi mãi chả muốn ra
Kết luận
- Vé máy bay khứ hồi: 4tr (mình mua được vé thưởng của Vietjet nên giá tốt)
- Phí xin visa: 610k
- Tiền phòng hostel 4 đêm: 2tr800
- Tiền vé tàu, vé bus, thuê xe đạp: 1tr600
- Tiền vé thăm quan: 330k
- Tiền ăn uống: 3tr200
- Chi phí khác: 350k
Chúc bạn có chuyến đi Nhật vui vẽ nhé!
Nguồn:Nguyễn Duy Anh